door Lode Melis
Een van de bekendste verhalen over koning Arthur gaat over een zwaard dat vastzat in een grote steen. De tovenaar Merlijn had het erin gestoken. Hij voorspelde dat wie het zwaard uit de steen kon trekken, koning van Engeland werd. Een hele rits ridders had het al geprobeerd maar niemand kreeg er beweging in. Het ding zat muurvast. Toen kwam Arthur toevallig voorbij. Hij was nog maar een jong kereltje en toch trok hij het zwaard zonder enige moeite uit de steen. Arthur was nu koning van Engeland en zijn wonderlijke avonturen konden beginnen.
De jonge Arthur trekt het zwaard uit de steen (illustratie van Howerd Pyle uit 1903).
De verhalen rond koning Artur zijn allemaal legendes. Dat wil zeggen dat ze verzonnen zijn maar niet helemaal. In een legende zit altijd een beetje waarheid. Zo is het ook met het zwaard in de steen. Dit verhaal over de legendarische koning werd voor het eerst verteld door Robert de Boron, een Franse dichter uit het begin van de dertiende eeuw.
Robert de Boron vond zijn inspiratie in Italië. Daar bestond een andere legende; die van de heilige Galgano Guidotti. Dat was een edelman uit Chiusdino, een dorpje dicht bij Siena. Galgano trok van het ene feest naar het andere en was een echt fuifnummer. Maar op een dag wilde zijn paard niet verder. Later vertelde Galgano dat hij op die plaats een visioen kreeg waarin God hem vroeg om zijn zondig leven te beteren. Galgano besloot om verder te leven als kluizenaar en hij wilde op die plek een kruis oprichten maar er was geen hout en de bodem bestond uit een stevige rots. Toen gebeurde er een wonder. Zijn zwaard zakte in de rots en het handvat vormde een kruis. Het lukte niemand om het zwaard weer uit de rots te trekken.
Galgano Guidotti steekt zijn zwaard in de rots (Pietro di Giovanni d'Ambrogio, ca. 1430).
Galgano Guidotti overleed in 1181 en werd enkele jaren later al heilig verklaard. Op de plek waar het zwaard in de rots stak werd een kapel gebouwd.
In de middeleeuwen was het een heel populair bedevaartsoord en dat moet Robert de Boron geweten hebben.
Je kan de kapel op de berg Montesiepi in Chiusdino bezoeken en … jawel hoor! Het zwaard in de steen is nog altijd te zien!
De kapel van Montesiepi (foto: Superchilum)
Het zwaard van Galgano Guidotti zit nog steeds in de steen (foto: Superchilum).
Het zwaard dat de jonge Arthur uit de steen trok was niet Excalibur. Dat is een andere legende. Het is weer Merlijn die ervoor zorgt dat de koning dit zwaard kreeg. Hij bracht Arthur naar een meer waar de koning kennismaakte met een fee, de Dame van het Meer. Door haar magische krachten dook in het midden van het meer een hand op die het zwaard Excalibur omhoogstak. Dit zwaard maakte de legendarische koning Arthur onoverwinnelijk.
koning Arthur krijgt Excalibur van de Dame van het Meer (illustratie van Howerd Pyle uit 1907).
Maar zo onoverwinnelijk was Arthur niet. De legende eindigde met een grote veldslag waarbij de koning dodelijk gewond raakte door de verrader Mordred. Met zijn laatste krachten gaf Arthur Excalibur aan een van zijn ridders met de opdracht om het zwaard terug in het meer te werpen. Weer verschijnt de hand die het zwaard opvangt.
Maar toen gebeurde er nog iets wonderlijk. Er verscheen een bootje dat bestuurd werd door feeën. Ze namen de stervende koning mee over het water, naar het geheimzinnige eiland Avalon.
Daar rust koning Arthur nog altijd. Hij is niet dood maar slaapt. Hij is de The Once and Future King (Koning voor Eens en Altijd). Arthur zal terug opstaan als het Britse rijk in nood is. Of twijfel je daaraan?
Koning Arthur slaapt op het eiland Avalon (schilderij van Edward Burne-Jones uit 1898).
