door Lode Melis
2019 is het Bruegeljaar en dan wordt het tijd om zijn schilderijen eens beter te bekijken.
We weten niet precies wanneer Pieter Bruegel de Oude geboren is. Zijn naam duikt de eerste keer op in 1551 als hij zich inschrijft als meester-schilder bij de Antwerpse Sint-Lucasgilde. De meeste kunstenaars werden tot het gilde toegelaten tussen hun 21 en 25 en daarom neemt men aan dat Pieter tussen 1525 en 1530 geboren is.
De Boerenbruiloft en de man met drie benen.
Pieter Bruegel werd vooral bekend als schilder van boerenkermissen. Dat is een beetje jammer want dat is maar een klein stukje van zijn werk. Het bekendste schilderij uit deze reeks is Boerenbruiloft. Daar is iets vreemds mee aan de hand. Het feest is in volle gang en je ziet op de voorgrond twee mannen die eten binnendragen op een plank. Let nu eens goed op die eerste man. Precies! Die heeft drie benen.
Het is natuurlijk leuk om een bekende schilder op een foutje te betrappen, maar schilders zijn ook maar mensen en dit is echt het enige foutje dat je in al de schilderijen van Bruegel kan vinden.
Pieter Bruegel door Jan Wierix. Wat een lange baard had die man!
Hoe zag Bruegel eruit? Dat weten we wel. De graveur Jan Wierix maakte zijn portret. Jan heeft hem goed gekend want hij werkte voor de prentenwinkel van Hieronymus Cock. Bruegel maakte zijn eerste tekeningen voor die winkel. De graveurs brachten zijn tekeningen over op koperplaat en dan werden er prenten van gedrukt om te verkopen.
Er bestaat een tekening van Pieter Bruegel waarvan je wel eens hoort vertellen dat het zijn zelfportret is. Maar als je die tekening goed bekijkt, merk je dat er een hele slordige schilder op staat, met verwarde haren en een onverzorgd uiterlijk. Hij houdt zijn penseel ook zeer onhandig vast. Een schilder uit die tijd zou zichzelf nooit zo afbeelden. Dat was geen reclame voor je werk!
Van deze tekening wordt soms gedacht dat het een zelfportret van Bruegel is. Dat is fout. Vergelijk maar met de gravure van Jan Wierix.
Maar op die tekening van Bruegel staat nog iemand anders. Hij heeft een bril op en tast in zijn beurs. Wil hij een schilderij kopen? Nu moet je deze tekening eens vergelijken met het schilderij van Jeroen Bosch: De Goochelaar. Boschkenner Mathijs Ilsink merkte op dat hier iemand te zien is die als twee druppels water lijkt op de man met de bril van de tekening van Bruegel. Dat mannetje is wel niet te vertrouwen. Hij steelt een beurs van iemand die even niet oplet. Waarom gebruikte Pieter Bruegel precies hetzelfde personage als Jeroen Bosch? Dat is een hele interessante vraag waar we in een volgend weetje een antwoord op geven!
De tekening van Bruegel en het schilderij De Goochelaar van Bosch.
