Niet zo veel. Een gemiddelde kan een handig uitgangspunt zijn om mee te rekenen. Als je een auto koopt, geeft het gemiddelde verbruik je een idee wat je aan benzine kwijt zult zijn. Maar het kan ook een vertekend beeld geven. Een aantal uitschieters naar boven of beneden kan een gemiddelde enorm beïnvloeden.
Als multimiljonair Bill Gates in een vliegtuig stapt, is het gemiddelde vermogen van de reizigers in een klap een stuk hoger. Als de gemiddelde huizenprijs met 5% is gedaald, dan kan dat betekenen dat álle huizen minder waard zijn geworden, maar ook dat alleen de dure huizen een flink stuk in prijs gezakt zijn.
Een nog sterker voorbeeld: rond 1860 was de gemiddelde levensverwachting in Nederland 37 jaar. Tegenwoordig is dat ongeveer 78 jaar. Dan ben je geneigd om te denken dat er destijds nauwelijks bejaarde mensen rondliepen. Maar ook toen al waren er veel mensen die zeventig werden of ouder. De leeftijd waarop de meeste mensen overleden was 73 jaar (tegenwoordig is dat 85). De kindersterfte was alleen erg hoog en dat verlaagde de gemiddelde levensverwachting.
Daarom wordt bij statistieken vaak de mediaan gebruikt als alternatief. Dan tel je niet alle getallen uit de verzameling op om het resultaat door het aantal te delen, maar dan zet je ze allemaal op een rijtje en je neemt vervolgens de middelste. Je kunt ook de modus nemen, bijvoorbeeld bij de levensverwachting: het getal dat het vaakst voorkomt in het rijtje.
Bron: Quest scheurkalender 2018, G+J Media Nederland C.V.
